27 czerwca 2020

37 LAT TEMU RODZILI SIĘ MISTRZOWIE - HISTORIA FIATA UNO

W środę 19 stycznia 1983 roku w Limanowej rodzi się Justyna Kowalczyk – wielokrotna mistrzyni w biegach narciarskich. W tym samym dniu za oceanem  swą premierę ma Fiat Uno – bestseller, zwycięzca konkursu na Samochód Roku 1984. 


Cofnijmy się jednak o 5 lat. W 1978 roku podjęto decyzję o rozpoczęciu projektu 146. W założeniach samochód miał być produkowany pod 2 markami: Fiat (kontynuator sukcesów modelu 127)  oraz Lancia (godny konkurent VW Golfa). Oba auta miały mieć wspólne podwozie i mechanikę, cała reszta miała być już inna. Projekt Fiata powierzono nadwornemu Centro Stile, zaś zamówienie na Lancię złożono w zewnętrznym biurze projektowym Italdesign Giorgietto Giugiaro. Jednak przełom lat 70-tych i 80-tych nie był łaskawy dla firmy. Strajki pracowników objęły główne fabryki, a związki zawodowe wysuwały coraz to nowe żądania. W takiej sytuacji postawiono wszystko na jedną kartę: połączono oba projekty na potrzeby tylko Fiata, zostawiając z nich najlepsze cechy. Presja i obawa przed katastrofalną porażką podziałały na tyle motywująco, że ostatecznie projekt z sukcesem doprowadzono do końca. Strajki ustały, a pracownicy z nadzieją zaczęli spoglądać na rozwój nowego modelu. Dlatego właśnie postanowiono nowy model nazwać „Uno”, jako początek nowej ery. Przypieczętowaniem narodzin czegoś nowego, niezwykłego było miejsce premiery:  Centrum Kosmiczne imienia J. F. Kennedy'ego na przylądku Canaveral. Choć nigdy nie zakładano sprzedaży samochodu w USA, tak spektakularna premiera symbolizowała wysoki poziom innowacyjności samochodu i gotowość stawienia czoła nadchodzącym nowym wyzwaniom. 



Uno przyszło na świat początkowo w 2 wersjach 3- i 5-drzwiowy hatchback, pod maską zaś zagościły silniki zarówno benzynowe jak i wysokoprężne. W kolejnych latach także w odmianie Turbo. Konstrukcja najbardziej optymalna dla tego typu pojazdów: poprzecznie umieszczony silnik z przodu napędzający koła przednie. Dzięki temu można było maksymalnie wygospodarować przestrzeń w kabinie. Stylistyczną wówczas nowością było wizualne zintegrowanie drzwi z bokiem samochodu: nie były one w środku, ani nie wystawały. Drzwi stanowiły bok samochodu od dachu po próg. Schowana klamka w wersji 3-drzwiowej pozwoliła zachować gładką powierzchnię przez całą długość pojazdu. Dodajmy do tego reflektory będące jednocześnie integralną częścią bryły, czy pojedyncza wycieraczka przedniej szyby. To co dziś wydaje się czymś oczywistym, wtedy uchodziło za niezwykle nowoczesne i postępowe. Również współczynnik Cx równy 0,34 był jednym z najlepszych wyników, nie tylko w tej klasie samochodów.



Ciekawą sprawą były zestawy wskaźników: były różne w zależności od wersji: od ubogiego zestawu (Fire) do bardzo rozbudowanego (Turbo i.e.), analogowe z wyświetlaczami ciekłokrystalicznymi, do w pełni elektronicznych (SL/SX). Ich konfiguracje zmieniały się niezwykle często i w zależności od rynku stosowano wymiennie do wersji. 



Kamieniem milowym i obecnie bardzo poszukiwaną wersją była Turbo i.e. – Uno z turbodoładowanym silnikiem o pojemności 1,3 l wtryskiem paliwa Bosch Jetronic i mocy 105 KM (100 KM z katalizatorem). Turbo i.e. zaprezentowano po raz pierwszy w kwietniu 1985 r. W poliftingowym Turbo Racing zastosowano silnik o poj. 1,4 l o mocy 118 KM (z katalizatorem 112 KM). Oprócz mocniejszych silników samochody te miały m.in. charakterystyczną tapicerkę z czerwonymi elementami, bogate wyposażenie oraz spoiler na tylnej klapie.



Uno z miejsca stało się hitem sprzedażowym. Aby utrzymać ten trend po wyprodukowaniu 3 milionów egzemplarzy podczas wystawy we Frankfurcie w 1989 roku zaprezentowano odmłodzone Nuova Uno. Zmiany objęły przede wszystkim kosmetykę przodu i tyłu pojazdu oraz deski rozdzielczej. Lifting przyczynił się także do poprawy współczynnika oporu powietrza – teraz Cx=0,30. W tej postaci auto przetrwało do końca europejskiej produkcji. Ostatnie europejskie Uno zjechało z taśmy tyskiej fabryki Fiata 31 października 2002 roku. 



Od 1994 roku produkowano europejską wersję tylko w Polsce z przeznaczeniem na rynek krajowy i wybrane rynki zagraniczne (we Włoszech polskie Uno sprzedawano pod marką Innocenti Mille Clip, podobnie jak Innocenti Mille produkowane w Brazylii). W Brazylii ostatecznie zakończono produkcję Uno/Fiorino w grudniu 2013 r. 



Fiat Uno od 1984 roku równolegle produkowane było również w Brazylii i Argentynie, gdzie zastąpiło lokalny model 147 (zmodyfikowany Fiat 127).  Technicznie i wizualnie brazylijskie Uno różniło się od europejskiego. Z zewnątrz można poznać po masce zachodzącej aż na błotniki i inne reflektory z przodu. By nieco zaspokoić ogromny popyt na Uno we Włoszech sprowadzono kilka tysięcy samochodów z Brazylii jako Uno CS. Były tańsze niż najtańsza wersja włoskiego Uno.




Na wybranych rynkach europejskich sprzedawano także Uno w wersji sedan i kombi (Fiat Elba / Duna) oraz na tej samej bazie również dostawcze kombi bez szyb w miejscu tylnych okien – Penny.






Bazujący na Uno dostawczy Fiorino produkowany był wyłącznie w Brazylii od 1987 roku. Dostępny był jako van, Panorama (osobowy z przeszkloną tylną częścią pojazdu) oraz pickup. W Europie oferowano go aż do 2000 roku.




Fiat Uno Turbo w ofercie fińskiego importera



Fiat Uno w stylizacji Abarth


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz