FRAZER-NASH, CZYLI CO MOŻNA (BYŁO) KUPIĆ W BRYTYJSKIM SALONIE BMW ZA 1000 FUNTÓW?

Zapraszam na gościnny wpis Marcina Litwinowicza, który tym razem wziął "na warsztat" nie rajdy, a brytyjską walutę prezentując przy tym unikatowy prospekt Frazer-Nash BMW.

Szterling został wprowadzony do obiegu przez angielskiego króla Henryka II w 1158 r. i był wymienialny na srebro. W 1816 r. zmieniono wymienialność funta ze srebra na złoto i utrzymywano ją do 1914 r. W tym czasie kurs funta utrzymywał się na poziomie około 4,9 $ za 1 £. System waluty sztabowo-złotej został ostatecznie porzucony 21 września 1931 r. podczas wielkiego kryzysu. Po wycofaniu się z systemu waluty złotej funt został zdewaluowany o 20%. Funt stał się całkowicie wymienialny w 1946 r., co było warunkiem udzielenia 3,75 miliarda dolarów pożyczki przez Stany Zjednoczone. Po wycofaniu się z powiązania funta ze złotem próbowano ustabilizować kurs waluty poprzez związanie wartości funta z innymi walutami począwszy od amerykańskiego dolara. Jednak próby były nieudane, co pociągnęło za sobą 30% dewaluację w 1949 r. W połowie lat 60. wystąpiła kolejna presja na obniżenie wartości waluty. W listopadzie 1967 r. funt został zdewaluowany o 14,3% do poziomu 2,41 dolara. W połowie lat 70-tych nastąpił kolejny kryzys. Kurs funta spadł w stosunku do dolara do poziomu 1,57 i Wielka Brytania była zmuszona zaciągnąć pożyczkę w MFW w wysokości 2,3 miliarda funtów. Najniższy historyczny kurs funt osiągnął w lutym 1985, gdy za funta można było otrzymać jedynie 1,05 dolara.  Tyle można przeczytać o przedwojennych i powojennych losach funta na Wikipedii.

Powyższe pokazuje, że na przestrzeni lat wartość funta brytyjskiego systematycznie się obniżała. Sprzyjały temu dodatkowo globalne okoliczności takie jak przejęcie przez USA po II wojnie przywództwa nad wolnym światem, istotne zmniejszenie roli Wielkiej Brytanii w stosunkach międzynarodowych, zniszczenia wojenne tego kraju, a później zapaść gospodarcza lat 70-tych. 

Myślę, że wielu czytelników autoArchiwum pamięta, lub chociaż słyszało o tym, co to znaczyło za komuny mieć 100, czy nawet choćby tylko 10 dolarów amerykańskich. Jak ciężko było je zdobyć i ile za nie można było kupić w Pewexie, czy Baltonie. Pomimo tego, że Wielka Brytania zawsze była krajem o gospodarce wolnorynkowej gorzkie wspomnienia odnoszące się do swojej waluty muszą mieć także Brytyjczycy wspominający czasy przedwojenne.  Jak mocny przed II wojną światową był funt brytyjski, a mówiąc obrazowo, ile można było za niego kupić, uzmysławia prospekt firmy Frazer-Nash, od 1934 roku aż do wybuchu wojny, oficjalnego importera na wyspy samochodów BMW, sprzedawanych pod nazwą Frazer-Nash BMW. 

BMW Type 34 cena 375 £

BMW Type 45 cena 425 £

BMW 320 cena 375 £

BMW 321 cena 498 £

BMW 326 Saloon cena 498 £

BMW 326 Cabriolet cena 595 £

BMW 327 „Fast Tourer” Coupe cena 650 £, natomiast Cabriolet 695 £

BMW 327 „Sports” Coupe cena 750 £, natomiast Cabriolet 795 £

BMW 328 cena 695 £

A zatem, odpowiedź na tytułowe pytanie, co  można, a właściwie można było przed II wojną, kupić za tysiąc funtów w brytyjskim salonie BMW, może być tylko jedna – wszystko !

Gwoli uzupełnienia można dodać, że w Polsce, w 1937 r. za jednego funta trzeba było zapłacić około 26 zł, podczas gdy za jednego dolara tylko trochę ponad 5 zł. Wówczas koń kosztował 250 zł (ca’ 10 £), motocykl Sokół 2300 zł (ca’  90 £), a Polski Fiat 508 5400 zł (ca’ 210 £).  Posterunkowy zarabiał 150 zł (ca’ 6 £), sędzia 500 zł (ca’ 20 £), pułkownik WP 1100 zł (ca’ 42 £), dyrektor poczty 1500 zł (ca’ 58 £), a prezes Sądu Najwyższego 3100 zł (ca’ 120 £).

Jako bonus prospekt modelu 327 wydany również przez firmę Frazer-Nash.

Autorem tekstu oraz zdjęć prospektu jest Marcin Litwinowicz. Dziękuję!