Gdy mówimy o czeskiej (bądź czechosłowackiej) motoryzacji, na myśl przychodzą takie firmy jak Skoda, Tatra, a co bardziej obeznani wymienią jeszcze Pragę, Jawę i Aero. Mało kto jednak pamięta małą firmę założoną w 1895 roku przez Josefa Sodomkę. Dziś postanowiłem przedstawić Wam właśnie tę firmę i jej dokonania na polu coachbuilding`u, a także późniejszych modeli autobusów produkowanych już pod marką Karosa - to wszystko dzięki fantastycznemu albumowi, który do kolekcji trafił 15 lat temu prosto z Vysokego Myta.
Na początku działalność manufaktury Sodomka Karoserie opierała się na budowie bryczek konnych. Taki stan rzeczy trwał do 1905 roku, kiedy to Josef zakupił pierwszy silnik parowy. Datę tę uznaje się też, za początek fabryki, z której w kolejnych latach wyjeżdżały produkty coraz bardziej luksusowe, dopracowane pod względem jakości, lecz w umiarkowanej cenie. Dzięki temu firma z Vysokego Myta wyrobiła sobie markę rozpoznawalną nie tylko w Czechach, ale w Europie. W 1925 roku przyszło do firmy pierwsze zlecenie na budowę karoserii na podwoziu Pragi Mignon dla lokalnego przedsiębiorcy. Od tego czasu Sodomka stała się bardzo cenionym producentem budującym karoserie na indywidualne zamówienia. Nadwozia sygnowane przez Sodomkę powstawały na takich pojazdach jak Aero, Laurin&Klement, Skoda, Walter, Tatra, Ford i wielu innych, wśród których można wymienić tak znakomite marki jak Bugatti, Maybach, Rolls Royce czy Packard. W między czasie firma rozszerzyła swoją działalność karosując również podwozia autobusów i ciężarówek.
Czeski Minister Przemysłu swym dekretem z 26 lipca 1949 roku znacjonalizował firmę, zmieniając od 1950 roku jednocześnie jej nazwę na Karosa Przedsiębiorswo Państwowe. Od tej pory fabryka z Vysokego Myta zajmowała się już wyłącznie produkcją autobusów. Po upadku komunizmu firma nie umiała sobie poradzić w nowych realiach rynkowych, przez co zmuszona była wejść w spółkę z francuskim Renault, z którym w 1999 roku automatycznie weszła do nowopowstałego koncernu Irisbus. Ostatecznie w 2007 roku nazwa Karosa całkowicie zniknęła z motoryzacyjnej mapy świata zmieniając nazwę na Iveco Czech Rep. Pojazdy od tej pory sygnowane są emblematami Irisbus. Tak oto zatarły się wszelkie ślady dawnej chluby czeskiego przemysłu motoryzacyjnego, będąc obecnie tylko jednym z bezimiennych zakładów europejskiego koncernu.
Prospekt, który chcę Wam dziś zaprezentować otrzymałem w 1999 roku bezpośrednio z Karosy. Wydany został w 2 wersjach językowych: po czesku i angielsku. Obecnie w kolekcji autoArchiwum jest już tylko wersja angielska - dużo cenniejsza, bo wydana w nakładzie tylko 1000 egzemplarzy (czeskiej wydrukowano 3000 szt.). Nie jest to zwykły prospekt. To album z prawdziwego zdarzenia, którego pozazdrościć mogą najlepsi. To właśnie w tym jednym miejscu zgromadzono prawie wszystkie zdjęcia projektów jakie wyszły z Sodomka Karoserie, a później Karosy. To właśnie tu na 72 stronach zaprezentowano unikatowe auta wyprodukowane nierzadko w jednym egzemplarzu dla ważnych osobistości i prototypy.
Popatrzmy zatem na ten spory kawał historii, niestety dziś już zapomnianej
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz